Srpska pravoslavna crkva proslaviće u subotu praznik Sveta tri jararha.
U današnjoj rubrici “Religija i čovjek” govorimo o prazniku Sveta tri jararha koji Srpska pravoslavna crkva proslavlja 12. Februara. Ovaj hrišćanski praznik ustanovljen je 1076. u čast svetaca Vasilija Velikog, Grigorija Bogoslova i Jovana Zlatoustog.
Oni imaju svaki posebno svoj dan praznovanja u mesecu januaru i to: Vasilije Veliki 14. januar, Grigorije Bogoslov danas 7. februar i Jovan Zlatoust 26. novembra, te 9. februar, kao prenos mošti ovog sveca. A ovaj zajednički praznik ustanovljen je u 11. vijeku za vrijeme cara Aleksija Komnina.
Sveti Vasilije Veliki je poznat kao veliki svetovni i duhovni učitelj crkve. Sveti Grigorije Bogoslov je i prozvan kao bogoslov jer je nenadmašno tumačio dogmu, a sveti Jovan Zlatousti je upamćen kao nedostižan propovjednik Jevanđelja, zbog čega je tako nazvan. Sveta tri jerarha slave se kod Srba kao krsna slava, a slave je i mnogi manastiri i crkve kao svoju slavu.
„Jednom nasta odnekuda rasprava u narodu oko toga, ko je od ove trojice najveći. Jedni uzdizahu Vasilija zbog njegove čistote i hrabrosti; drugi uzdizahu Grigorija zbog njegove nedostižne dubine i visine uma u bogoslovlju; treći uzdizahu Zlatousta zbog njegove čudesne krasnorečivosti i jasnoće izlaganja vere. I tako, jedni se nazvaše vasilijani, drugi grigorijani, a treći jovaniti. No promislom Božijim ovaj spor bi riješen na korist Crkve i na još veću slavu trojice svetitelja.“
Episkop evhaitski Jovan imade jednu viziju u snu, naime: najpre mu se javiše svaki od ova tri svetitelja, a potom sva tri zajedno. Tada mu rekoše: „Mi smo jedno u Boga, kao što vidiš, i ništa nema u nama protivrječno… niti ima među nama prvog ni drugog“. Još posavjetovaše svetitelji episkopa Jovana da im on napiše jednu zajedničku službu i da im se odredi jedan zajednički dan praznika. Spor se riješi na taj način što se odredi 12. februar, odnosno 30. januar po julijanskom kalendaru, kao zajednički praznik za sva tri ova jerarha.
Ovaj praznik grčki narod smatra ne samo crkvenim nego i svojim najvećim nacionalnim i školskim praznikom. Među Srbima ovi sveci se smatraju zaštitnicima ljudi i životinja od mraza, hladnih i zlih vetrova. Po tome kakvi vetrovi duvaju tog dana, prognozira se kakvo će vrijeme u toku godine biti. Čobani u zapadnoj Srbiji i Republici Srpskoj okupljaju se tog dana i sviraju u frule.
D. Janković
