Tužno podsjećanje za Srbe u Krajini: Ustaše su 5. maja 1941. godine likvidirale vladiku Platona i protu Dušana Subotića (FOTO)
Molitvom u Pravoslavnoj crkvi Pokrova presvete Bogorodice u te pomenom, u Gradiški se danas sjećaju prote Dušana Subotića, kojeg su ustaše 5. maja 1941. godine, poslije zvjerskog mučenja, pogubile u Banjaluci.
Proto i narodni poslanik Dušan Subotić, rođen je 11. februara 1884. godine u Gradiški, od oca Jovana, sveštenika i majke Marije. Završio je bogosloviju u Reljevu. Oženio se Ankom Barasadić iz Sremske Mitrovice sa kojom je dobio sinove Branislava, Slobodana, Jovana i Vojislava te kćerku Nevenku.
Rukopoložen je 29. i 30. januara 1906. od mitropolita Evgenija i preuzeo parohiju u selu Laminci. Tu je službovao od 1906. do 1912. godine i odmah samopregorno počeo ispunjavati svešteničke i učiteljske dužnosti.
Uspostavio je prisne veze sa širokim narodnim slojevima i pokazao smisao za ekonomsko organizovanje i podizanje sela, osnivajući srpske zemljoradničke zadruge, težačke čitaonice i sokolske čete.
Godine 1909. podigao je proto Dušan parohijski dom u Lamincima “solidno zidan od tvrdog materijala“. Po penzionisanju oca Jovana, takođe sveštenika, Dušan je 1912. godine premješten u Gradišku. Za arhijerejskog namjesnika bosansko – gradiškog postavljen je rješenjem mitropolita Vasilija 15. aprila 1935. godine.
Proto i narodni poslanik Dušan Subotić spada u red narodnih prvaka koje je Austrija, 1914. godine, radi njegovog istaknutog prosvjetno-kulturnog rada, koji je odisao prekaljenim srpstvom i slavenstvom, osudila na 14 godina robije.
Dvije godine kasnije optužen je i osuđen u Veleizdajničkom procesu u Banjaluci a kaznu je izdržavao u Zenici. Progoni i optužbe su još više učvrstili protin ugled u srpskom narodu koji ga je 1920. izabrao za poslanika u Ustavotvornoj skupštini Kraljevine SHS, još dva puta uzastopno.
Do 1929. godine bio je član Narodne radikalne stranke. Uvođenjem Šestojanuarske diktature poukao se u opoziciju a 1935. godine ponovo je izabran za narodnog poslanika na listi Bogoljuba Jeftića, posle tri godine. Odlikovan je ordenom Belog Orla trećeg stepena, ordenom Svetog Save drugog, trećeg, četvrtog i petog stepena. Mnoga društvena i narodna priznanja krasila su njegov dom.
Ustaše su ga utamničile 1941. godine. Poslije hapšenja u Gradiški, zatočen je prvo u Staroj Gradišci a potom odveden u Banjaluku i zatvoren u tvrđavu Kastel, gđe je danima mučen. Ubijen je 5. maja 1941. godine u Banjaluci.
Voda je protino stradalno tijelo izbacila 24. maja u Vrbanji gdje je privremeno sahranjen. Posmrtni ostaci prote Dušana Subotića otkopani su u Vrbanji 3. maja 1946. godine, preneseni u bosanskogradiško groblje i položeni u porodičnu grobnicu u Brestovčini, gđe i sada počivaju.
Film i bista
U Gradiški je, u produkciji Zavičajnog muzeja, snimljen dokumentarno-igrani film “Gradiški proto” u kojem je lik ovog duhovnika tuimačio Đorđe Marković, glumac iz Banjaluke.
Subotićeva bista podignuta je u gradskom Parku slobode. Teolog Dario Drinić, inicirao je i obnovu crkvene kuće koju su u Lamincima izgradili Subotići a zaslužan je za očuvanje uspomene na znamenitog gradiškog protu.
Izvor: Milan Pilipović / srpskainfo.com
