U Hramu Svetog proroka Ilije u Mlaki u 9.00 časova sutra će, na dan proboja posljednjih jasenovačkih logoraša biti služena liturgija onima koji su kroz stradanja zadobili vijenac svetih, najavljeno je iz manastira Jasenovac.
Preživjeli logoraši u zloglasnom ustaškom logoru Jasenovac pokušali su 22. aprila 1945. godine u očajničkom jurišu na stražare da se dokopaju slobode, ali je u tome uspjelo samo 169 od njih 1.073.
Među preživjelima su bili Desimir Bajić iz Mašića, Mile Ristić iz Miljevića, Rajko Stojaković iz Vrbaške, Rade Kesić iz Mašića, Ljubo Vranješ iz Romanovaca… Ostaće zapamćen herojski podvig Mile Ristića koji je uspio da se popne na osmatračnicu, likvidira ustašu i otme puškomitraljez te tako spasi mnoge živote sapatnika.
Koncentracioni logor Jasenovac bio je najveći logor smrti u tadašnjoj fašističkoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/. Formiran je u avgustu 1941. godine, a osmislio ga je jedan od najvećih ratnih zločinaca tog doba Maks Luburić, koji bio i prvi komandant logora.
U toj najvećoj „fabrici smrti“ na Balkanu u Drugom svjetskom ratu ustaše su ubile na stotine hiljada mahom Srba, Jevreja i Roma.
Od aprila 1941. do maja 1945. godine 73.316 mališana ubijeno je u ustaškoj NDH. Hrvatska je tokom Drugog svjetskog rata bila jedino mjesto u Evropi u kome su postojali specijalni logori za djecu.
Samo od decembra 1941. do aprila 1942. ustaše su ubile 19.544 dječaka i djevojčica srpske nacionalnosti, a njihov identitet utvrđivan je kasnije.
G.V.
